Decydując się na zakup urządzenia spalinowego typu agregat prądotwórczy czy zagęszczarka często zastanawiacie się Państwo jaki rodzaj paliwa wybrać. Panuje opinia, że Diesel jest bardziej ekonomicznym silnikiem niż benzynowy, ze względu na niższe spalanie i większą żywotność podzespołów ale czy na pewno w każdym przypadku wybór takiego silnika będzie bardziej ekonomiczny? Poniżej przedstawimy zalety i wady obydwu rozwiązań z punktu widzenia przeznaczenia urządzeń.
Spis treści:
1. Przeznaczenie urządzeń spalinowych.
Aby dokonać właściwego wyboru rodzaju paliwa należy przede wszystkim określić specyfikę eksploatacji urządzenia spalinowego i czas planowanego użytkowania. Podstawowy podział rozróżnia dwa typy eksploatacji – okazjonalny i ciągły.
Eksploatacja okazjonalna oznacza, że urządzenie będzie użytkowane sporadycznie i będzie jednorazowo robić niewielkie przebiegi. W przypadku agregatów prądotwórczych eksploatacją okazjonalną będzie użytkowanie go jako zasilanie awaryjne lub zasilanie podczas wyjazdów na działkę czy na wczasy. Agregat w ciągu roku eksploatacji raczej nie przekroczy 100 godzin pracy i jego wykorzystanie jest tak naprawdę minimalne. W przypadku zagęszczarek, pił czy motopomp, eksploatacja okazjonalna tak samo oznacza użytkowanie urządzenia rzadko, nieregularnie, kiedy zachodzi taka potrzeba i roczny przebieg nie przekracza 150-200 roboczogodzin.
Eksploatacja ciągła określa taki sposób użytkowania, kiedy urządzenie pracuje nieprzerwanie przez co najmniej 8 godzin w cyklu dziennym i 20 dni w cyklu miesięcznym. Agregaty wykorzystywane jako główne źródło zasilania w miejscach bez dostępu do prądu (np. place budowy) czy zagęszczarki pracujące przy budowie szlaków komunikacyjnych są urządzeniami o eksploatacji ciągłej.
Przy dokonywaniu wyboru przed zakupem, zastanawiając się nad przewidywanym użyciem urządzenia spalinowego należy pamiętać, że podane powyżej schematy podziału trzeba przyjmować orientacyjnie. Jeśli zakładamy awarię prądu przez 2-3 tygodnie w roku (są miejsca, w których tak długi jest czas naprawy zerwanych linii napowietrznych) to agregat będzie pracował 24h na dobę przez 14-21 dni i jego przebieg wzrośnie do 300– 500 motogodzin ale pozostałą część roku będzie stał nieużywany co oznacza dodatkowe 5-6 godzin na odpalanie serwisowe raz w miesiącu po pół godziny. W takim przypadku, pomimo zwiększonej ilości przepracowanych godzin nadal mamy do czynienia z eksploatacją okazjonalną.
2. Efektywność i ekonomika silników w trakcie eksploatacji.
Przy rozpatrywaniu wad i zalet silników benzynowych i Diesel'a pamiętać należy, że wybór rodzaju paliwa mamy tylko w przedziale pojemności do około 1 litra w przypadku agregatów i około 0,5 litra w przypadku innych maszyn. Większych silników benzynowych do urządzeń spalinowych w obecnej chwili raczej się nie produkuje seryjnie. Silniki o pojemności większej niż podana, w przypadku urządzeń spalinowych występują tylko w wersji Diesel.
Zaletą silników benzynowych jest przede wszystkim ich niska waga oraz zdecydowanie niższa cena niż przy silnikach wysokoprężnych. W samej eksploatacji „na plus” silników benzynowych przemawia też zdecydowanie większa skuteczność rozruchu w niskich temperaturach oraz krótki czas potrzebny do pełnego rozgrzania i gotowości do pracy oraz fakt, iż częste a krótkie czasy pracy nie wpływają na ich żywotność.
Wadą silników benzynowych jest na pewno większe spalanie niż w przypadku Diesel'i oraz to, iż benzyna, będąc zdecydowaniej bardziej lotnym paliwem niż olej napędowy wymaga więcej czynności serwisowych przy silniku w przypadku okresów nieużywania dłuższych niż 1 miesiąc. Producenci paliwa określają stabilność etyliny właśnie na taki czas i w przypadku eksploatowania urządzeń z silnikami benzynowymi należy zapewnić im do pracy świeże paliwo. Szczególnie ważnej jest to przy silnikach jednocylindrowych. Paliwo znajdujące się w komorze gaźnika, po dłuższym postoju odparowuje, traci swoją liczbę oktanową i co za tym idzie traci zdolność do zapłonu. Szerzej na temat czynności serwisowych pisaliśmy w artykule „Prawidłowa eksploatacja agregatu prądotwórczego”.
Kolejną wadą silników benzynowych jest ich niższa żywotność niż w przypadku silników Diesel'a. Wiodący producenci (Honda, Briggs&Stratton, Kohler, Loncin) określają czas pracy silników benzynowych na około 200 – 400 motogodzin w zależności od urządzenia spalinowego w jakim są one zamontowane i pod warunkiem regularnych wymian oleju i filtrów. Po tym czasie przewidywany jest remont silnika. Najniższą eksploatację podzespołów obserwujemy w silnikach pracujących w agregatach – nawet 700-800 godzin pracy, dużo szybsze zużycie występuje w silnikach użytkowanych w zagęszczarkach gruntu, jednakże zaznaczyć trzeba, że podany średni czas (200-400 motogodzin) jest okresem bardzo długim.
Weźmy pod lupę najpopularniejszy sprzęt spalinowy – kosiarkę do trawy. W okresie wiosennym trawnik kosi się częściej, nawet raz w tygodniu, latem i jesienią robimy to co 3-4 tygodnie czyli od początku kwietnia do końca czerwca policzmy 12 razy i w okresie od lipca do października 6 razy. Średni czas koszenia możemy przyjąć jako 2 godziny i daje nam to tylko 36 godzin rocznie! Kosiarka należy do sprzętów o niskim stopniu eksploatacji silnika, więc czas do jego remontu to ponad 10 lat, a na naszym serwisie zdarzają się kosiarki 15-18 -letnie w stanie idealnym. To samo dotyczy agregatów czy motopomp.
W przypadku zagęszczarek, z doświadczenia naszego serwisu wynika, że przy częstym użytkowaniu, np. w drogownictwie, silniki wystarczają na 3-4 lata. Biorąc pod uwagę, że zagęszczarką zarabia się po prostu pieniądze, koszt generalnego remontu silnika oscylujący wokół kwoty 700-1000 zł lub zakup nowego silnika (około 850 zł LONCIN, ZONGSHEN) na kolejne 3-4 lata należy po prostu wliczyć w koszt eksploatacji urządzenia spalinowego. W samochód też co jakiś czas trzeba włożyć większą gotówkę na wymianę części eksploatacyjnych typu opony, amortyzatory czy hamulce.
Przyjrzyjmy się zatem silnikom Diesel'a. Do niewątpliwych zalet tych silników należy stosunkowo niskie spalanie oraz długa żywotność podzespołów – według producentów od 1000 do 5000 motogodzin w zależności od specyfiki eksploatacji. Te silniki są przystosowane do długotrwałej, ciężkiej pracy i nie wymagają od użytkownika zaangażowania w prace serwisowe pomiędzy postojami, jeżeli te nie są dłuższe niż pół roku. Wprawdzie stabilność oleju napędowego jest według rafinerii określana na 3 miesiące, ale silniki wysokoprężne odpalą nawet na paliwie gorszej jakości, jedynie dymiąc trochę bardziej na początku pracy. Niestety mniejsze silniki Diesel'a – te jednocylindrowe - gorzej sprawują się w niskich temperaturach ponieważ nie są wyposażone w podgrzew bloku oraz świece żarowe. W niskich temperaturach należy zadbać też o to, żeby paliwo było nasycone dodatkami zapobiegającymi wytrącaniu się parafiny lub tankować zbiornik bezpośrednio przed rozruchem paliwem o płynnej konsystencji. Zwykły (letni) olej napędowy w temperaturze poniżej 0°C rozwarstwia się i wytrącona parafina zapycha filtr paliwa oraz wtryskiwacze, co praktycznie uniemożliwia równą efektywną pracę jeśli uda się uruchomić silnik na takim paliwie. Wadą silników wysokoprężnych jest również ich dosyć duża waga oraz znacznie wyższa cena w porównaniu z silnikami benzynowymi, zwykle jest to 2-3 krotność ceny silnika benzynowego, jednakże przy dużych przebiegach różnica ta zwraca się w szybkim czasie.
3.Jaki rodzaj paliwa wybrać?
Biorąc pod uwagę powyższe informacje prze wyborze rodzaju silnika należy się kierować zasadą – przy eksploatacji okazjonalnej bardziej ekonomiczny będzie silnik benzynowy, natomiast do pracy ciągłej wybieramy silnik Diesel'a.
W przypadku eksploatacji okazjonalnej nie będziemy w stanie wykorzystać zalet silnika wysokoprężnego, jego niskiego spalania i długiej żywotności, ponieważ czas użytkowania będzie zbyt krótki aby różnica w cenie zakupu zwróciła się prędzej niż po 4-5 latach użytkowania.
Na przykładzie agregatu prądotwórczego 6kW do zasilania awaryjnego domu jednorodzinnego – zakładamy 2 awarie zasilania w ciągu roku, po około 2 dni braku prądu co daje 96 godzin pracy rocznie plus 4 godziny na serwisowe odpalanie agregatu raz w miesiącu – w sumie 100 godzin. Przez większość czasu pracy agregat pracuje na około 50% mocy, więc eksploatacja podzespołów jest znikoma. Przez 100 godzin agregat benzynowy spali około 300 litrów benzyny (około 3 l/h przy obciążeniu średnim 60% - np. model PGG8000X3). Porównywalny agregat z silnikiem Diesel'a spali przy takim czasie pracy 160 litrów oleju napędowego (około 1,6 l/h przy obciążeniu średnim 60% - np. model PDE9000SA-SA3). Zakładając średnią cenę paliwa na 6,00 zł daje nam to różnicę 840,00 zł rocznie. Różnica w cenie tych agregatów to na dzień dzisiejszy to 4.870,00 zł, zatem mamy prawie 6 lat na zwrot i warunek „wyrobienia” normy 100 godzin rocznie. Czas zwrotu wydłuża się, jeśli podczas zakładanych przerw w zasilaniu będziemy wyłączać agregat np. na noc czy na czas nieobecności w domu. Trzeba też wziąć pod uwagę to, że przerwy w zasilaniu najczęściej zdarzają się w okresie jesienno-zimowym, kiedy temperatury są najniższe w roku a co za tym idzie dochodzi problem utrzymania płynnego oleju napędowego w przypadku agregatu z silnikiem Diesel'a i trudnego rozruchu w takich warunkach. Przy założeniu krótkich a częstszych przerw w dostawie prądu agregat z silnikiem Diesel'a będzie miał wyższe spalanie i wysoką eksploatację podzespołów – tak jak w samochodach – nie zaleca się się samochodów z silnikiem Diesel'a na dojazdy poniżej 10 km, ponieważ silnik jest niedogrzany i znacznie więcej spala, a zużycie części jest dużo większe.
Z kolei przy założeniu pracy ciągłej bardziej ekonomiczny będzie agregat z silnikiem wysokoprężnym ze względu na jego przystosowanie do takiego systemu pracy. Przy dłuższych jednorazowych przebiegach eksploatacja podzespołów jest niższa i żywotność takiego silnika ma duży wpływ na ekonomikę zakupu. Do zasilania miejsc, w których w ogóle nie ma dostępu do prądu a potrzebne jest to do pracy - np. place budowy, w których co najmniej 8 godzin dziennie potrzebne jest zasilanie – najlepszym i najbardziej efektywnym wyborem będzie agregat z silnikiem wysokoprężnym.
Podobnie jest z urządzeniami typu zagęszczarki – jeżeli maszyna jest używana sporadycznie, do wykonania np. ścieżek wokół budowanej posesji lepszym zakupem okaże się ta z silnikiem benzynowym, natomiast w przypadku firm zajmujących się drogownictwem, gdzie na praktycznie każdym etapie budowy sprzęt jest używany po kilka godzin dziennie bardziej opłaca się zakup zagęszczarki z silnikiem wysokoprężnym.
Jeżeli mają Państwo wątpliwości jaki typ silnika wybrać dla siebie zapraszamy do kontaktu telefonicznego lub mailowego – zawsze chętnie staramy się pomóc w doborze i przekazać naszą wiedzę zarówno teoretyczną jak i praktyczną.
Jeżeli jest produkt, którego nie mamy w naszej ofercie, a Ty chciałbyś go kupić u nas, złóż zamówienie wykorzystując formularz, lub zadzwoń +48 501 043 014, a chętnie spełnimy Twoje oczekiwania.
Jeśli masz jakieś wskazówki, lub chciałbyś podzielić się swoimi doświadczeniami, zapraszamy do komentowania.